Το νέο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ καλεί τη μουσική βιομηχανία να εξετάσει δικαιότερα μοντέλα κατανομής των εσόδων από το streaming.
Την Τετάρτη 17 Ιανουαρίου, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) ψήφισαν ομόφωνα υπέρ της κατάρτισης νέου νομοθετικού πλαισίου για τη διασφάλιση της δίκαιης αποζημίωσης των δημιουργών από το streaming μουσικής με 532 ψήφους υπέρ, 61 κατά και 33 αποχές.
Η απόφαση είναι μη δεσμευτική, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει νομική υποχρέωση για την εφαρμογή των συστάσεων της, αλλά η επικύρωση της έκθεσης από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ασκεί πίεση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικών για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων παραπόνων των μουσικών σχετικά με τις χαμηλές αποδόσεις από το streaming μουσικής.
Το εγκεκριμένο κείμενο περνά τώρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για εξέταση.
«Το Κοινοβούλιο δίνει φωνή στις ανησυχίες των Ευρωπαίων δημιουργών, οι οποίοι αποτελούν την καρδιά της αγοράς streaming μουσικής», δήλωσε ο ευρωβουλευτής και εισηγητής του νομοσχεδίου Ibán García Del Blanco μετά την ψηφοφορία της Τετάρτης. Η διασφάλιση ότι οι δημιουργοί «αναγνωρίζονται και πληρώνονται δίκαια έχει πάντα προτεραιότητα», είπε.
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρουν ότι οι υφιστάμενοι «προ-ψηφιακοί συντελεστές δικαιωμάτων» πρέπει να προσαρμοστούν στους «μοντέρνους συντελεστές» και καλούν τη μουσική βιομηχανία να διερευνήσει «δίκαιους τρόπους κατανομής των εσόδων από το streaming» για καλλιτέχνες και δημιουργούς, συμπεριλαμβανομένων των κατ’ αναλογία και των μοντέλων με επίκεντρο τον «ή εντελώς νέων» μοντέλων.
Το σημερινό παγκόσμιο μοντέλο streaming, που δημιουργήθηκε και κυριαρχείται από το Spotify, το Apple, το YouTube και το Amazon Music, παραχωρεί στους περισσότερους δημιουργούς και καλλιτέχνες πολύ χαμηλούς συντελεστές αμοιβής και συχνά δεν τους επιτρέπει να συνεχίζουν την καριέρα τους στη μουσική, αναφέρουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Εφαρμογή νέων μοντέλων δικαιωμάτων
Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, το τυπικό αναλογικό μοντέλο streaming έχει αποτελέσει σημαντικό θέμα συζήτησης σε ολόκληρη τη μουσικής βιομηχανία, ενώ αρκετές από τις κορυφαίες πλατφόρμες streaming επιχείρησαν δοκιμάσουν εναλλακτικά μοντέλα.
Σε Σεπτέμβριο, η Deezer ανακοίνωσε ότι δοκιμάζει στη Γαλλία σε συνεργασία με την Universal Music Group ένα νέο μοντέλο με “επίκεντρο τους καλλιτέχνες” που επιβραβεύει τους καλλιτέχνες και τα τραγούδια που δημιουργούν την αλληλεπίδραση των ακροατών.
Λίγους μήνες αργότερα, το Spotify ανακοίνωσε ότι επιθυμούσε επίσης να εισαγάγει αλλαγές στο μοντέλο δικαιωμάτων streaming, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου κατώτατου ορίου streams που πρέπει να συμπληρώνει κάθε τραγούδι για να πληροί τις προϋποθέσεις να λάβει δικαιώματα και μίας στοχευμένης καταπολέμησης των πλαστών streams.
Η έκθεση της ΕΕ, με τίτλο «Πολιτιστική ποικιλομορφία και οι συνθήκες για τους δημιουργούς στην ευρωπαϊκή αγορά streaming μουσικής», δεν αναφέρεται σε αυτές τις αλλαγές που προωθούνται από την ίδια τη μουσική βιομηχανία.
Αντ’ αυτού, καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στη μουσική βιομηχανία να λάβουν «όλες τις απαραίτητες ενέργειες» για να ξεπεραστούν οι τρέχουσες ανισορροπίες στην κατανομή των δικαιωμάτων streaming.
Η έκθεση καταδικάζει επίσης έντονα τη χρήση των λεγόμενων κυκλωμάτων δωροδοκιών που αναγκάζουν τους καλλιτέχνες να αποδεχτούν χαμηλότερους συντελεστές δικαιωμάτων ή να παραιτηθούν εντελώς από τα δικαιώματά τους με αντάλλαγμα μεγαλύτερη προβολή στις πλατφόρμες streaming.
Μέτρα για την προστασία των ευρωπαϊκών μουσικών έργων
Ένα από τα άλλα βασικά συμπεράσματά της είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει μέτρα για την προστασία της μακροπρόθεσμης προνομιακής θέσης των ευρωπαϊκών μουσικών έργων στις παγκόσμιες πλατφόρμες streaming λαμβάνοντας «σαφή μέτρα», συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας εισαγωγής ποσοστώσεων για ευρωπαϊκά τραγούδια ή καλλιτέχνες.
Στα στοιχεία της έκθεσης δεν καθορίζονται λεπτομέρειες σχετικά με τη μορφή των ποσοστώσεων αυτών ή τον τρόπο εφαρμογής τους, αν και υπάρχουν ποσοστώσεις ήδη σε ισχύ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες για εγχώριο περιεχόμενο που μεταδίδεται σε εθνικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς.
«Η νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει δείκτες διαφορετικότητας για την αξιολόγηση της γκάμας των διαθέσιμων ειδών μουσικής και γλωσσών και την παρουσία ανεξάρτητων δημιουργών», υποστηρίζουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επισημαίνοντας ότι η πλειονότητα των εσόδων από το streaming πηγαίνει σε μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες και μεγάλους παγκόσμιους σταρ, ενώ λιγότερο δημοφιλή μουσικά είδη και λιγότερο κοινές γλώσσες αποκτούν αρκετά χαμηλότερα streams.
Διαφάνεια και τεχνητή νοημοσύνη
Στο θέμα της διαφάνειας και της τεχνητής νοημοσύνης (AI), η έκθεση αναφέρει ότι οι πλατφόρμες πρέπει να υποχρεούνται να καταστήσουν διαφανή τους αλγόριθμους και τα εργαλεία προτάσεων για την αποφυγή αθέμιτων πρακτικών, όπως η χειραγώγηση των αριθμών των streams.
Σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στον Κανονισμό Τεχνητής Νοημοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ο οποίος εγκρίθηκε προσωρινά τον Δεκέμβριο και αποτελεί το πρώτο παγκοσμίως πλήρες σύνολο νόμων που ρυθμίζουν τη χρήση της AI – τα μέλη του ΕΚ ανέφεραν ότι τα έργα μουσικής που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να επισημαίνονται σαφώς ως τέτοια και η μη εξουσιοδοτημένη χρήση της φωνής ή της εικόνας ενός καλλιτέχνη πρέπει να απαγορευτεί.
Απαντώντας στην έκθεση της ΕΕ, η Helen Smith, εκτελεστική πρόεδρος του ευρωπαϊκού εμπορικού οργανισμού ανεξάρτητων μουσικών εταιρειών IMPALA, που εκπροσωπεί σχεδόν 6.000 μουσικές εταιρείες, δήλωσε ότι η έγκρισή της από τους ευρωβουλευτές «έρχεται σε μία αποφασιστική στιγμή για τον μουσικό τομέα»
«Η ιδέα ότι οι καλλιτέχνες θα πρέπει να λαμβάνουν ένα δίκαιο σύγχρονο ψηφιακό ποσοστό αντανακλά τη δέσμευση της ανεξάρτητης βιομηχανίας που έγινε πριν από σχεδόν δέκα χρόνια», δήλωσε.
Ο John Phelan, γενικός διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Εκδοτών Μουσικής ICMP, ευχαρίστησε τον εισηγητή του νομοσχεδίου Ibán García Del Blanco για τη «συνέπεια και την αποφασιστικότητά» του στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των καλλιτεχνών.
Η Jess Partridge, εκτελεστική διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Managers Μουσικής (EMMA) δήλωσε ότι η έκθεση «υπογραμμίζει τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες και οι ομάδες τους».
«Η αγορά streaming μουσικής χρειάζεται να ανταμείβει σωστά εκείνους που βρίσκονται στην καρδιά της επιτυχίας της», τόνισε ο Véronique Desbrosses, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημιουργών GESAC. «Βασιζόμαστε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κάνει το επόμενο βήμα και να υποβάλει τις απαραίτητες νομοθετικές προτάσεις».