Η Ευρωπαϊκή Ένωση ψήφισε την «πρώτη στον κόσμο» νομοθεσία για την τεχνητή νοημοσύνη που προστατεύει τη μουσική που καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε αυστηρούς νέους νόμους για τη ρύθμιση του τρόπου με τον οποίο θα χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων σχετικά με τη χρήση μουσικής που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, μετά από έντονο lobbying τόσο από τις τεχνολογικές όσο και από τις μουσικές κοινότητες.
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισαν υπέρ του Νόμου της ΕΕ για την Τεχνητή Νοημοσύνη με σαφή πλειοψηφία 523 ψήφων υπέρ, 46 κατά και 49 αποχές
Ο νόμος, ο οποίος χαρακτηρίζεται «παγκόσμια πρωτοπορία», προτάθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2021 και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της βιομετρικής παρακολούθησης και της αστυνόμευσης με πρόβλεψη.
Εγκρίθηκε προσωρινά τον Δεκέμβριο, αλλά η ψηφοφορία της Τετάρτης καθιέρωσε επίσημα το νομοσχέδια.
Ο νόμος επιβάλλει μία σειρά από νομικές υποχρεώσεις και υποχρεώσεις διαφάνειας σε εταιρείες τεχνολογίας και προγραμματιστές τεχνητής νοημοσύνης που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εργάζονται στον δημιουργικό κλάδο και τη μουσική βιομηχανία.
Ανάμεσά τους βρίσκεται ο βασικός όρος ότι οι εταιρείες που χρησιμοποιούν μοντέλα παραγωγικής ή θεμελιώδους τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT της OpenAI ή το Claude 2 της Anthropic, πρέπει να παρέχουν λεπτομερείς περιλήψεις οποιωνδήποτε έργων με πνευματικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της μουσικής, που έχουν χρησιμοποιήσει για την εκπαίδευση των συστημάτων τους.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι διατάξεις διαφάνειας του νόμου ισχύουν ανεξάρτητα από το πότε ή από πού στον κόσμο μία εταιρεία τεχνολογίας συγκέντρωσε τα δεδομένα της.
Για παράδειγμα, ακόμη και αν ένας προγραμματιστής ΤΝ τραβήξει μουσική με πνευματικά δικαιώματα ή εκπαιδεύσει τα συστήματά του σε μία χώρα εκτός της ΕΕ – ή αγοράσει σύνολα δεδομένων από εκτός των 27 κρατών μελών της – μόλις χρησιμοποιηθούν ή διατεθούν στην Ευρώπη, η εταιρεία υποχρεούται να δημοσιοποιήσει μία «αρκετά λεπτομερή περίληψη» όλης της μουσικής με πνευματικά δικαιώματα που έχει χρησιμοποιήσει για τη δημιουργία έργων τεχνητής νοημοσύνης.
Υπάρχει επίσης η απαίτηση όλα τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης που χρησιμοποιούνται σε μουσική ή οπτικοακουστικά έργα τεχνητής νοημοσύνης να φέρουν υδατογράφημα, έτσι ώστε να υπάρχει μία ανιχνεύσιμη διαδρομή για τους κατόχους δικαιωμάτων να παρακολουθούν και να αποκλείουν την παράνομη χρήση του καταλόγου τους.
Επιπλέον, το περιεχόμενο που δημιουργείται από τεχνητής νοημοσύνης, σε αντίθεση με τα ανθρώπινα έργα, πρέπει να επισημαίνεται σαφώς ως τέτοιο, ενώ οι εταιρείες τεχνολογίας πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα συστήματά τους δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία παράνομου περιεχομένου που παραβιάζει πνευματικά δικαιώματα.
Οι κυρώσεις και οι εξαιρέσεις
Στις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας που παραβιάζουν τους κανόνες – οι οποίοι διέπουν όλες τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης εντός του μπλοκ των 27 χωρών μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων χρήσεων «υψηλού κινδύνου» – θα επιβληθούν πρόστιμα έως και 35 εκατομμύρια ευρώ ή 7% του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών τους.
Στις νεοφυείς επιχειρήσεις ή οι μικρότερες τεχνολογικές εταιρείες θα επιβληθούν αναλογικές οικονομικές κυρώσεις.
Μιλώντας πριν από την ψηφοφορία της Τετάρτης 13 Μαρτίου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο, ο συν-εισηγητής του νομοσχεδίου Brando Benifei δήλωσε ότι οι νέοι νόμοι σημαίνουν ότι «οι απαράδεκτες πρακτικές τεχνητής νοημοσύνης θα απαγορευτούν στην Ευρώπη και τα δικαιώματα των εργαζομένων και των πολιτών θα προστατευτούν».
Ο συν-εισηγητής Dragos Tudorache χαρακτήρισε τον νόμο για την τεχνητή νοημοσύνη ως «σημείο εκκίνησης για ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που βασίζεται στην τεχνολογία».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότειναν για πρώτη φορά τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης το 2021.
Ωστόσο η επακόλουθη κυκλοφορία του ChatGPT και το AI τραγούδι «Heart On My Sleeve» με τις ψεύτικης φωνές των Drake και The Weeknd, που διαδόθηκε τον Απρίλιο του 2023, έκαναν πολλά στελέχη της μουσικής βιομηχανίας να καθίσουν και να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις πιθανές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στη δισκογραφική βιομηχανία.
Ως απάντηση, τα lobbies ενέτειναν τις προσπάθειές τους να πείσουν τους νομοθέτες να προσθέσουν διατάξεις διαφάνειας σχετικά με τη χρήση της μουσικής στην τεχνητή νοημοσύνη – μία κίνηση στην οποία αντιτάχθηκε σθεναρά από την τεχνολογική βιομηχανία, η οποία υποστήριξε ότι αυστηρότεροι κανονισμοί θα έθεταν τους Ευρωπαίους προγραμματιστές τεχνητής νοημοσύνης σε μειονεκτική θέση.
Τώρα που ο Νόμος για την Τεχνητής Νοημοσύνης εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα υποβληθεί σε μία σειρά από διαδικαστικά στάδια επικύρωσης πριν δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ – πιθανότατα στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαΐου. Οι κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους.
Εντούτοις, υπάρχουν κλιμακωτές εξαιρέσεις για τις εταιρείες τεχνολογίας να συμμορφωθούν με τους όρους του και ορισμένες από τις διατάξεις του δεν ισχύουν πλήρως για έως και δύο χρόνια μετά τη θέσπιση του νόμου.
Η αντίδραση της μουσικής βιομηχανίας
Οι κανόνες που διέπουν τα υπάρχοντα μοντέλα παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης ξεκινούν μετά από 12 μήνες, αν και οποιεσδήποτε νέες εταιρείες ή μοντέλα παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης που εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά μετά την έναρξη ισχύος του νόμου πρέπει να συμμορφώνονται άμεσα με τους κανονισμούς του.
Σε απάντηση της ψηφοφορίας της Τετάρτης, ένας συνασπισμός ευρωπαϊκών οργανισμών δημιουργίας και πνευματικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της IFPI και του διεθνούς οργανισμού μουσικών εκδοτών ICMP, εξέδωσαν κοινή δήλωση ευχαριστώντας τους ευρωβουλευτές για τον «σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν στην υποστήριξη των δημιουργών και των κατόχων δικαιωμάτων».
«Ενώ αυτές οι υποχρεώσεις αποτελούν ένα πρώτο βήμα για τους κατόχους δικαιωμάτων να επιβάλουν τα δικαιώματά τους, καλούμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συνεχίσει να υποστηρίζει την ανάπτυξη της υπεύθυνης και βιώσιμης τεχνητής νοημοσύνης διασφαλίζοντας ότι αυτοί οι σημαντικοί κανόνες εφαρμόζονται με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο», δήλωσαν οι 18 υπογράφοντες.
Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται επίσης ο ευρωπαϊκός σύνδεσμος ανεξάρτητων δισκογραφικών εταιρειών IMPALA, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συγγραφέων GESAC και η CISAC, ο διεθνής εμπορικός οργανισμός για τις εταιρείες είσπραξης πνευματικών δικαιωμάτων.
