Μία από τις πιο παράξενες στιγμές στην ιστορία των The Smiths.
Από την ίδρυσή τους, οι The Smiths αυτοπροσδιορίζονταν ως οι διανοούμενοι της ανεξάρτητης μουσικής σκηνής.
Αυτό οφειλόταν κυρίως στους στίχους του Morrissey, οι οποίοι συχνά αντλούσαν έμπνευση από την αγάπη του για λογοτεχνικές φυσιογνωμίες όπως ο Oscar Wilde, ο John Keats και ο W.B. Yeats, μεταξύ πολλών άλλων.
Έτσι, οι The Smiths απέκτησαν φήμη για τα σύνθετα θέματα που εξερευνούσαν στη δισκογραφία τους. Παρόλο που αυτή η δουλειά είχε ως αποτέλεσμα να κατηγορηθεί το συγκρότημα από το Μάντσεστερ ότι «προσποιούταν», η μουσική τους κέρδισε ένα κοινό που μέχρι τότε αγνοούταν σε μεγάλο βαθμό από το μουσικό κατεστημένο.
Η ευφυΐα των The Smiths σπάνια αμφισβητήθηκε. Άλλωστε, η μουσική τους ήταν πολύ διαφορετική από το μεγαλύτερο μέρος της ανεξάρτητης σκηνής της δεκαετίας του 1980.
Έχοντας απομακρυνθεί από τα σκληρά και συχνά γενικόλογα κομμάτια με επιρροές punk που κυκλοφορούσαν οι περισσότερες ανεξάρτητες δισκογραφικές, οι The Smiths υιοθέτησαν έναν ήχο με πολύ μεγαλύτερες pop δυνατότητες.
Δεδομένης της γοητείας που ασκούσε η pop μουσική της δεκαετίας του 1960 στον Morrissey και τον Johnny Marr, αυτό δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη.
Ωστόσο, η απόφασή τους να παραμείνουν στην ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία Rough Trade φανέρωνε επίσης τις ισχυρές ηθικές αρχές τους, κάτι που τους έκανε ακόμα πιο αγαπητούς στους θαυμαστές τους.
Πλέον είναι γνωστό ότι τα πράγματα δεν ήταν και τόσο αρμονικά εντός του στρατοπέδου των The Smiths. Φαίνεται πως όταν προσπαθείς να στριμώξεις τέσσερις ευφυείς και ταλαντούχους μουσικούς σε ένα συγκρότημα, οι διαφωνίες είναι αναπόφευκτες.
Τελικά, αυτές οι εντάσεις έφτασαν στο απροχώρητο το 1987, όταν ο Johnny Marr εγκατέλειψε το συγκρότημα λόγω εξάντλησης, πριν αποχωρήσει επίσημα έναν μήνα αργότερα.
Χωρίς τον κιθαρίστα – μαέστρο τους, οι The Smiths δεν μπορούσαν να συνεχίσουν και μέχρι την κυκλοφορία του τέταρτου άλμπουμ τους, «Strangeways, Here We Come», είχαν πλέον διαλυθεί.
Η διάλυσή τους το 1987 δεν ήταν, παραδόξως, το τέλος της ιστορίας των The Smiths.
Δύο χρόνια αργότερα, ξεκίνησε μία νομική διαμάχη καθώς οι Mike Joyce και Andy Rourke αισθάνθηκαν δυσαρεστημένοι με τα δικαιώματα που τους είχαν δοθεί.
Τόσο ο Morrissey όσο και ο Johnny Marr, ως κύριοι τραγουδοποιοί του συγκροτήματος, λάμβαναν το 40% των δικαιωμάτων επί του υλικού των The Smiths, ενώ ο ντράμερ και ο μπασίστας λάμβαναν από 10% ο καθένας. Στην αγωγή τους εναντίον του Morrissey και του Johnny Marr, ο Mike Joyce και ο Andy Rourke διεκδίκησαν ίσα μερίδια από τη μουσική του συγκροτήματος.
Εκτός από το γεγονός ότι αποτέλεσε ένα θλιβερό τέλος στην ιστορία των μουσικών ηρώων του Μάντσεστερ, η διαμάχη για τα δικαιώματα αποτέλεσε την αφορμή για κάποιες πραγματικά παράξενες στιγμές στο δικαστήριο. Συγκεκριμένα, ένας δικαστής έκρινε σκόπιμο να κατατάξει τους The Smiths με βάση την ευφυΐα και το IQ των μελών τους.
Σύμφωνα με τον δικαστή Weeks, ο κιθαρίστας Johnny Marr κατατάχθηκε υψηλότερα σε αυτόν τον παράξενο διαγωνισμό, επιβεβαιώνοντας την ιδέα ότι οι κιθαρίστες είναι εγγενώς ευφυείς. Στη συνέχεια ακολούθησε ο Morrissey, σε μία απόφαση που πρέπει να ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να αποδεχτεί ο στιχουργός.
Ακολουθώντας το παλιό στερεότυπο για τα ρυθμικά τμήματα, ο Mike Joyce και ο Andy Rourke θεωρήθηκαν τα λιγότερο ευφυή μέλη του συγκροτήματος, με τον δικαστή να φτάνει στο σημείο να τους χαρακτηρίσει ως «μη διανοούμενους» αλλά «ευθείς και ειλικρινείς».
Αντίθετα, ο δικαστής καταδίκασε τον Morrissey ως «ύπουλο, επιθετικό και αναξιόπιστο όταν διακυβεύονταν τα συμφέροντά του», μία εκτίμηση που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της το 1989.
Τελικά, η δικαστική διαμάχη ευνόησε τον Joyce, ο οποίος έλαβε ένα αναδρομικό ποσό και μερίδιο δικαιωμάτων ύψους 25% από εκείνο το σημείο και μετά.
Ενώ η σκέψη ότι ο Mike Joyce και ο Andy Rourke αποζημιώθηκαν δίκαια για την ουσιαστική δουλειά τους με το συγκρότημα είναι παρήγορη, η νομική διαμάχη άφησε πολλούς θαυμαστές απογοητευμένους από αυτό που είχαν γίνει οι The Smiths – από σωτήρες της indie rock σε πικρόχολους, εμμονικούς με το χρήμα εχθρούς.
Αν κάτι θετικό προέκυψε από τη διαμάχη, ήταν το νομικό προηγούμενο ότι ο Johnny Marr είναι εξυπνότερος από τον Morrissey.